Heb jij nog exootjes in de aanbieding, Henk?
Het witmang-syndroom van de uitgeverswereld
In het FD van 8 mei verhaalt schrijver Joris van Os over zijn zoektocht naar een uitgever voor zijn werk, maar vanwege zijn polder-Nederlandse griesmeelkop nergens een voetje tussen de deur kreeg. Tot het moment hij zich voordeed als jonge Marokkaans-Nederlandse vrouw en de boekcontracten bijkans voor het oprapen lagen.
Dat de grote uitgevers inmiddels ook zijn verworden tot een bastion van wokeledokies mag geen nieuws heten. Het zijn veelal grachtengordelmastodonten, Amsterdamse bolwerken van roomblanke matcha drinkende redactiemeisjes met okselhaar, opgegroeid ergens in de polder en die naar het hoofdstedelijke zijn getrokken om vanuit hun deugtorens de wereld te verblijden met hun boodschap van inclusie en diversiteit (tenzij je een andere mening hebt of een blanke man bent), waar Free Palestine het devies is en de naderende klimaatapocalyps zo in die blonde koppies is getrokken dat ze uit pure paniek tussen hun redactiewerk door een yogacursus op Bali volgen om een beetje te aarden en wekelijks de sjamaan in Osdorp bezoeken voor een stukje wederkeren naar je innerlijke zelf.
Toen Joris transformeerde in Sadiqa Almakhadie - ik zie een soort Lale Gül voor me, net zo rondborstig en knap, maar dan met net iets donkerder krullend haar - liepen de roomblanke uitgevers met een klein stijfje over de gracht van die sensuele Marokkaanse die nog schrijven kan ook (katsjing!), de wokeledokie redactiemeisjes erachteraan huppelend, kirrend van genot dat ze een exootje hadden gevonden. Met boter en suiker gingen ze erin, die serieuze uitgevers, allemaal. Thomas Rap, Podium, Atlas Contact, Prometheus.
Intersectioneel racisme en discriminatie in de creatieve sector is niet nieuw. Integendeel, het wordt meer en meer bon ton. Vroeger noemde ze dat trouwens positieve discriminatie, het vakkundig uitsluiten van oorspronkelijke Nederlanders zodat er een inclusiever werkveld ontstaat. Het maakt tenslotte niet uit wat je kan, maar hoe je eruit ziet of waar je roots liggen. Je ziet het nu zelfs bij die proletenzender RTL4 waar Peter van de Vorst de scepter zwaait en heeft bedacht om ook op de inclusietrein te springen. Hij heeft twee totaal ongeschikte mensen van kleur naar voren geschoven om de nieuwe Voice of Holland te gaan presenteren. Niet vanwege hun talent of indrukwekkende palmares, maar simpelweg omdat ze een kleurtje hebben.
Wat te denken trouwens van het Boekenbal? Die ranzige inteeltbende waar meer TikTok influencers, tv-sterretjes en grachtengordel socialites rondhuppelen op zoek naar een beetje fame, dan dat er daadwerkelijk schrijvers acte de presence geven. Het is vooral beeldvorming en vermarkting. Nogmaals, het maakt niet uit wat je kan, het gaat alleen maar om wat je oplevert.
Gelukkig zijn er ook voorbeelden van kunstenaars die niet zwichten voor het grote geld, de wokeledokie shizzle en de voorkeursbehandeling die je krijgt als je bepaalde deugkernmerken hebt. Kent u Raving George nog? Dat was het alter ego van Charlotte de Witte. Tien jaar geleden besloot ze haar masculine name overboord te gooien en te staan voor waar het om zou moeten gaan: dat wat zij maakt en niet voor wat ze in haar broekje heeft, welk exotisch kleurtje haar huid heeft of welke politieke stroming ze volgt. Op dit moment is ze ‘s werelds nummer 1 techno dj volgens DJ Mag’s Top 100 DJ's 2024. Hoezee voor Charlotte!
Raving George is no more.. I started with the masculine name “Raving George” because I didn't want people to book me because I am a woman, I wanted to put the emphasis on what mattered most to me: the music.
By picking Raving George as an artist name, I had the feeling that I avoided cliché thinking in people's minds. Or at least, that's what I was trying to accomplish.
Today I'm in an other place. I know where I'm going and most importantly, I know where I want to be. So I decided to continue this adventure under my real name: Charlotte de Witte.
I honestly believe this is the right decision to make and I can only hope I can still count on your love and support, which I'm very grateful for.
It's time to stop hiding.This is who I am.
Enfin, als spicy uitgever van pittig leesvoer zou ik Joris natuurlijk een boekcontract aan kunnen bieden, want ik moet zeggen, het verhaal lijkt me prachtig:
‘Stad van duizend verzen’, een historisch epos dat speelde in het Córdoba van de 11de eeuw, toen de Spaanse stad zuchtte onder Moorse overheersing en een kalifaat was. Een liefdesgeschiedenis ook tussen twee dichters, Ibn Zaydun en Wallada bint al-Mustakfi.
Ware het niet dat ik liever lekkere wijven in mijn stal heb, zoals Eva Malstrøm. (koopt haar boeken!)
Verschil met de grachtengordelbonzen is dat ik daar geen geheim van maak en me niet voordoe als een geprivilegieerde witmang die met kraaltjes en spiegeltjes zo’n exootje probeert binnen te hengelen. Het is moderne slavenhandel, de Benali’s, de Eusjes, de Benzakours, de Nourhussen van deze wereld uitventen vanwege hun culturele achtergrond, huidskleur of uitgesproken anti-westerse en blanke mannen haat.
Ik heb smakelijk moeten lachen om het verhaal van Joris en dan vooral om de reactie van de redactiestagiair van Thomas Rap, die blijkbaar de gehele uitgeverij runt:
Maar toen gebeurde er iets eigenaardigs. De stagiaire, een witte jonge vrouw, kwam het kantoortje binnen. Eerder was ze dolenthousiast over het boek geweest, mijn manuscript zat vol met haar hartjes, maar nu ze had vernomen dat ik niet echt een Marokkaanse was, gaf ze me een ijzig handje. Ze gaf les in een ‘intersectionele gedekoloniseerde lesmethode’, vertelde ze me, en was van de hele zaak niet gecharmeerd. (…) Het schoot haar, zei ze, ‘echt in het verkeerde keelgat. Het boek interesseert me nu niet meer.’ Wat haar voornamelijk dwarszat was dat ik een groot deel van mijn manuscript vanuit het perspectief van de dichteres, Wallada, had geschreven. En dat was culturele toe-eigening, zelfs blackface. Als witte man zat ik ‘in het centrum van de macht’, verklaarde ze, dus was het niet wenselijk dat ik me verdiepte in het gevoelsleven van ‘een vergeten vrouw van kleur’. Mijn argumenten veegde ze van tafel met een non-argument: ‘Ik spreek vanuit een nieuwe generatie.’
U begrijpt, het boekcontract dat Sadiqa Almakhadie aangeboden kreeg, was van tafel toen het de boterblanke Joris bleek. Die nieuwe generatie maakt meer kapot dan ons lief is.
Enfin, over culturele toe-eigening gesproken, mijn nieuwste roman komt - met wat vertraging - uit op 1 juli aanstaande. (de bestellers van het eerste uur krijgen deze week een persoonlijke mail) Deze indringende, actuele roman gaat over Yasmina, een jonge Iraanse vrouw die gevangen zit in de beruchte Evin-gevangenis in Teheran. Haar celgenoot is Jale, een oudere vrouw die Yasmina de martelingen, de vernederingen en de bijtende onzekerheid even doet vergeten door ’s nachts de oude sprookjes uit duizend-en-een-nacht te vertellen.
Jale is een begenadigd chroniqueur die de fabelachtige verhalen chargeert met haar eigen ideeën en fantasieën. De sprookjes uit Perzië, Babylonië en het oude Egypte vormen de basis van een warme vriendschap en diepe verbondenheid tussen de twee vrouwen.
Jale groeide op in het Iran van voor 1979, Yasmina werd geboren net na de Perzische Golfoorlog begin jaren 90. Twee vrouwen met een verschillende geschiedenis, maar met één gewenste toekomst: een vrije.
Het zal dus niet deugen, omdat ik als roomblanke tata het leven van een Iraanse vrouw in de gevangenis beschrijf, en dat gewoon onder mijn eigen naam, maar I don’t give echt geen enkele fuck.
Voordeel van zelf uitgeven, je hebt geen reet meer te maken met die slangenkuil.
Kortom, reserveer nu vast dit prachtige boek!
Automatisch kiezen voor het jaarabonnement met 17% korting en als eerste (exclusieve) content ontvangen? Simpel, kik op onderstaande button, vul je gegevens in en je bent erbij. Voilà!
Ook tof, waar je zelf nóg blijer van wordt, is door een boek van me te kopen!
Liever een losse donatie doen? Dat kan!
Een zelfgekozen bedrag als losse donatie doen kan hier, met een directe overboeking naar NL70 BUNQ 2076 5623 89 t.n.v. Tjeerds Brainfarts onder vermelding van je mailadres of door op het BUNQ-logo te klikken. Natuurlijk krijg je bij een losse donatie ook - tijdelijk naar rato - toegang tot betaalde content.
Los doneren via PayPal of Stripe is ook mogelijk. (NB.: PayPal leidt je naar een donatiepagina op naam van mijn uitgeverij, Jalapeño Books)
Een kop koffie is ook altijd welkom!
Lezers over Tossa
Prachtige roman waarin de schrijver je aan de hand van twee verhaallijnen meeneemt in de tegenstrijdige realiteit die balanceert rondom het motto viva la vida. Mooi en soms zeer herkenbaar geschreven en leest lekker weg. Echt een aanrader om heerlijk bij te ontspannen. ~ Nino ★★★★★
Niet in één adem uitgelezen, daar is het te intens voor. Herkenbaar omdat het alles heeft waar je in het leven mee te maken hebt. Liefde, vriendschap en de dood. Dit alles bij elkaar maakt dit boek het meer dan de moeite waard om te lezen. ~ Karin ★★★★★
De eerder verschenen boeken van Tjeerd heb ik ook allemaal gelezen en ik vind echt dat hij en zijn oeuvre te weinig eer krijgen. Tossa pakt je, neemt je mee en ontroert je. Ik ben zelf nog nooit in Tossa de Mar geweest, maar na het lezen van dit boek heb je echt het idee dat je net terug komt van een reis naar Tossa. De sfeer, de spanning, de toeristische deken die over het stadje ligt. Tjeerd weet het levendig te vertellen, zo levendig dat je Tossa de Mar hoort, voelt en proeft. Vanaf de bank.
De scènes die zich in de bergen afspelen komen mij persoonlijk wel weer bekend voor, Tjeerd weet de emotie die ik in de bergen ervaar te vatten in woorden. In iets tastbaars. ~ Evelien ★★★★★