De ene uitslag is de andere niet
De ene uitslag is de andere niet
Over bbborsten en goede uitslagen die gevierd moeten worden.
Die tiet gaat eraf
‘Ben je thuis?’
‘Ja!
‘Kan ik je even bellen?’
‘O… tuurlijk, altijd.’
Ik schrik. Als zij belt, is het niet goed. Ik sluit mijn WhatsApp en staar naar mijn scherm. Haar naam verschijnt. Ik neem op.
‘Hee…’
‘Hoi…’
‘Ik heb niet zo leuk nieuws…’
‘Wat dan?’
Ze begint te huilen. Ik ook. Want haar verdriet is nog altijd mijn verdriet. Maar ik slik mijn tranen weg. Sterk zijn nu.
‘Mijn moeder heeft een hersentumor.’
‘Godverdomme.’
Moederdag. Het is jouw eerste. Het is haar 36e.
‘Dinsdag wordt ze opgenomen. Het voelt niet goed.’
We huilen. Door de telefoon. Ik wil haar vastpakken, troosten, iets zeggen wat de pijn kan verlichten. Iets wat de angst kan wegnemen en die allesverzengende onzekerheid kan temperen.
Het lukt me niet.
Dagenlang probeer ik woorden te vinden om mijn verdriet te vangen. Om mijn frustratie te uiten. De oneerlijkheid te relativeren. Een poging te doen vat te krijgen om het onvermogen van het onbegrijpelijke te begrijpen. Om mijn tranen om te zetten in iets coherent leesbaars.
Het lukt me niet.
Een operatie volgt, bestraling, chemo’s, een pruik. Een tweede chemokuur volgt. Ze heeft sinds maanden weer eens op haar kleindochter kunnen passen.
Ze is er nog.
Update: ze is overleden. De laatste chemo was te intensief. De moeder van mijn ex-from-heaven met wie ik 10 jaar samenwoonde, de trotse oma die maar één jaar van haar kleindochter heeft mogen genieten, de fijnste schoonmoeder die ik me kon wensen, een van de warmste, liefste vrouwen die ik ooit heb gekend, is niet meer. Ik heb haar 20 jaar mogen kennen. Het was te kort.
Liefde.
Omdat er liefde is,
bestaat er geen voorbij.In alle eeuwigheid ben jij.
Flashforward, maandagmorgen. Mijn moeder moet naar het ziekenhuis. Pijn in haar borst.
‘Zal wel een ontstoken kliertje zijn.’
‘Lijkt me wel.’
Ik neem net een hap als mijn vader belt. Mijn vader belt nooit.
‘Pa,’ zeg ik met volle mond.
‘We hebben de uitslag, het is niet goed.’
Hij schiet vol. Je vader horen huilen. Ook nu slik ik mijn tranen weg. Ik luister, vraag en zeg dat ik er direct aan kom.
Borstkanker. De hele rataplan wordt opgestart, er komt een tijdsplan, weefsel gaat op kweek, ik leer de Poortwachtersklier kennen. Geen uitzaaiingen waarschijnlijk.
Woensdagmiddag. Mijn moeder belt. Mijn moeder belt wel vaker.
Ze heeft drie opties gekregen. Een borstbesparende operatie met bestraling, een borstamputatie waarbij een ballon wordt geplaatst voor een tweede operatie met reconstructie en bestraling of de zekerste: een borstamputatie.
‘Hoe lang heb je bedenktijd?’
‘Tot volgende week dinsdag. Maar ik weet het al. Die tiet gaat eraf, dan blijf ik leven. En je vader vindt mij met één tiet ook mooi.’
Ik lach. Ik huil.
‘Tot vrijdag, moeke.’
Vrijdag vieren we vooral het leven.
Die tiet is eraf
‘Er zit bijna weer een tiet aan. Kijk dan.’
Ze drukt op de wond waar inderdaad nogal wat wondvocht lijkt te zitten. Er loopt een enorme jaap, horizontaal van het midden van haar borst tot aan haar oksel.
‘Het klotst ook.’
Ik moet denken aan het klotsen van mijn maag wanneer ik teveel heb gedronken.
‘Het doet het meeste pijn bij de oksel, waar de Poortwachterklier zat. En ik ben moe.’
Het gros van de Langstraten doet niet moeilijk over een beetje bloot, dus ik heb al menigmaal de plek-waar-ooit-de-linkerborst-van-mijn-moeder zat mogen aanschouwen. Het ziet er best mooi uit.
‘De uitslagen zijn binnen, ik heb geen uitzaaiingen!’
Fuck yeah! Tot voor kort kabbelde het leven rustig voort, tot er opeens die kanker was, de tiet eraf ging, tot het bericht komt dat er geen uitzaaiingen te zien zijn. What the fuck just happened?! Maar nu is het klaar! Toch?
‘Vandaag bij de oncoloog geweest. Zij was heel eerlijk over de kansen die ik maak bij wel of geen preventieve chemobehandeling.’
Ik slik mijn eerste reactie in.
‘Het was een tumor die kan terugkomen. Triple negatieve borstkanker. 30% kans op terugkomst in dit stadium. Deze tumorkans kan verlaagd worden door chemo. Dan zou ik een terugkomstkans hebben van 22,5%. Vind ik dat 20 weken chemo waard?’
Wat nu? Verdomme. Moet ik nu serieus mijn moeder gaan adviseren wel of niet die behandeling aan te gaan? Kiezen voor wel of niet ziek worden, voor wel of niet het risico op terugkeerkanker te verkleinen, indirect… ja, indirect een advies geven om te kiezen tussen leven en een waarschijnlijke dood? Want, áls er weer kanker is en er uitzaaiingen zijn, is er meestal geen genezing meer mogelijk.
Maar nu, op dit moment zijn er géén uitzaaiingen… goed nieuws, maar wel met een zwart randje dus. Dat zwarte randje zit ‘m er vooral in dat er al uitzaaiingen kunnen zijn in het lichaam, die nu nog maar één cel groot zijn. Het kutte is dat je die niet kan detecteren. Het fijne is dat die wel zijn te killen met chemo. Dat is welhaast het grootste dilemma: waar doe je goed aan?
‘Wil je weten wat ik ervan vind, of wat ik zou doen?’ vraag ik.
‘Ja,’ antwoordt ze.
‘Ik ga even nadenken, wat dingen uitzoeken en dan hoor je me weer.’
Later op de avond tik ik een app in de Langstraat familie-app:
‘Oké, résumé. Triple negatieve borstkanker. De kans dat er weer kanker “ontstaat” is 30%. Deze kans op een nieuwe tumor kan verlaagd worden door chemokuren en dan is er een terugkomstkans van 22,5%.
Verder, even kort door de bocht:
de cellen van dit type tumor groeien vaak sneller dan bij hormoongevoelige borstkanker;
bij deze vorm van borstkanker heeft de tumor geen receptoren voor oestrogeen en progesteron en ontbreekt het eiwit, waardoor er geen behandeling mogelijk is met hormoontherapie;
als de borstkanker uitzaait, dan is de tijdspanne waarin dat gebeurt korter dan bij andere vormen van borstkanker;
triple negatieve borstkanker verloopt het meest agressief in de eerste drie jaar. Maar als er na zeven jaar nog geen uitzaaiingen zijn, is de patiënt vrijwel zeker genezen.
Bron: Borstkankervereniging Nederland
Agressieve kutkanker dus. Maar die kutkanker is nu, voor zover de dames, heren doktorren kunnen zien, weg. Er zijn geen uitzaaiingen. Tiet weg, kanker weg. Dus nu moet je risico’s gaan afwegen, voor en nadelen tegen elkaar wegzetten.
Ga je de chemobehandeling nemen, dan breng je de terugkomstkans terug naar 22,5%. Wat een schatting is, geen zekerheid. Wat wel zeker is, is dat je heel ziek wordt. Dat je 20 weken – dat zijn vijf maanden – behandeling krijgt en dik een jaar aan het herstellen bent. Met levenslange bijwerkingen. Met een aan zekerheid grenzende vermindering van levenskwaliteit.
Ik wil ook nog wat omdraaien. Want er wordt hier alleen uitgegaan van pessimistische cijfers zoals die 30% terugkomstkans. Dat betekent namelijk ook dat er 70% kans is dat het niet terugkomt. Een aanzienlijk hoger percentage.
Dilemma: laat je je nu heel erg ziek maken om de kans om opnieuw kanker te krijgen minimaal te verkleinen, of zet je in op de 70% kans dat het wegblijft en waarbij je kwaliteit van leven goed blijft? Want, feit: nú ben je niet ziek (meer). Nu herstel je van de operatie.
Dus geef ik ook zonder twijfel mijn advies: ik zou géén preventieve chemokuren aangaan.’
Ik druk op verzenden en slaak een zucht. Makkelijk gezegd wellicht als je niet de persoon bent waar het om gaat, maar alles afwegend zie ik nul voordelen om die teringzooi te nemen. Liever dat risico van die 30% terugkomst nemen, dan nu ziek worden. Sla je dan jezelf voor de kop als er over 2 jaar opeens wel weer kanker is? Denk je dan “had ik maar preventieve chemo genomen”? Of, had ik maar wat anders geadviseerd?
Misschien. Ik denk het niet. Alle clichés komen nu om de hoek kijken. Leven bij de dag dus.
Vandaag is het goed. En morgen zien we wel verder.
De reactie van mijn moeder laat niet lang op zich wachten:
‘Fijn dat jullie er hetzelfde over denken. Dat stelt mij toch geruster. Ik vond het een moeilijke beslissing, maar alles tegen elkaar afwegend is dit voor mij de beste beslissing: geen chemo. Ik ga maar van die 70% uit. Laat ik eens positief doen.
Ik vind het gezellig om met z’n allen het leven te vieren. Volgende week een dag uitzoeken. Zaterdag of zo?’
De uitslag
Weer een flashforward, naar afgelopen woensdag 15 maart 2023. Ik denk aan hen die er niet meer zijn. Ik denk aan mijn moedertje. Want terwijl het land in de ban is van de Provinciale Staten- en Waterschapsverkiezingen en de uitslagen een politieke aardverschuiving zullen bewerkstelligen, zijn wij bij de Langstraten in afwachting van een andere belangrijke uitslag.
Er was weer een opgezette, pijnlijke klier, er waren onderzoeken, er waren echo’s. Mijn moeder zat tegen het middaguur bij de arts, net nadat ze drie maanden geleden schoon was verklaard, precies na die eerste drie spannende jaren.
De drie weken tussen het doorverwijzen, dat bungelende zwaard van Damocles en het gesprek met de arts zijn weken… dagen… uren… minuten… tikkende seconden van hoop, van vrees, van bagataliseren, van de schouders eronder, van de schouders laten hangen en alles ertussenin geweest.
‘Zal wel een ontstoken kliertje zijn.’
‘Lijkt me wel.’
Maar dat dachten we eerder.
Op dit moment ben ik in Nederland en niet in mijn bergdorp, dus ik rij rond het middaguur naar mijn ouders in Rotterdam. Ik zit alleen in de woonkamer, de kat laat zich niet zien, zelfs het volgen van de verkiezingen op Twitter weet me niet voldoende af te leiden, dus ik zet de tv aan.
Mijn ouders komen binnen, mijn moeder voorop, ze aarzelt niet.
‘Het is goed.’
Mijn vader loopt glunderend achter mijn moeder, in stilte, maar veelzeggend.
De uitslag was goed. Twee mini-cystes, die vanzelf kunnen wegtrekken. Over 2,5 maand een nieuwe controle, maar de verwachting is positief.
De hoop dat het beter zal zijn, is bevestigd.
Gister was goed, vandaag is beter en morgen zien we wel verder.
Het is goed.
Vier het leven. Enjoy, lieve mensen, proost.
Abonneren
Wil je meer van dit soort Brainfarts lezen? En denk je “ik gun die gozer wel een paar eurootjes zodat hij zijn schrijfsels blijft delen”. Dan kun je betalend lid worden en voorzie je mij van een beetje schrijvend bestaansrecht!
Subscribe hieronder, kies voor een maandabonnement, jaarabonnement (17% korting!) of sponsorship en ontvang als eerste (exclusieve) content.
Eenmalig doneren kan hier of met een directe overboeking naar NL70 BUNQ 2076 5623 89 t.n.v. Tjeerds Brainfarts.
Mijn dank is groot en oneindig!
Fissa!
Wat goed dat je toch nog even naar beneden bent gescrold! Want deze 17e maart van het jaar 2023 is de dag dat mijn toko 18 jaar bestaat. Bijna 2 decennia van woorden tikken met alle diepe dalen, hoge pieken en een bankrekening die nog nooit zo leeg was als nu, maar mijn Jalapeño Books bestaat nog!
Om dat te vieren is dit hele weekend de 20% korting op de klassieker Zeven Jaar in Tibet nog geldig.
Een kleinigheidje. Omdat het goed is. Fijn weekend, joe!
Verdomme Tjeerd! Ik lees net deze brain fart pas. Goddank is het goed maar die spanning is zo voelbaar. En dan val ik je lastig met mijn flut vragen.
Wat fun. Dat je in Rotterdam bent. Geniet van elkaar en de gezellige dag samen. X